Ontwerp groen centrumplein op ondergrondse parkeergarage met voorzieningen voor ontmoeting, markt en evenementen, publicatie Jaarboek Landscape Architecture Europe #6
Ede Marktplein
De Edese bevolking koos voor het ontwerp ‘Van Marktplein naar Overtuin’
De gemeente Ede en stichting DOE hebben bij de Edese bewoners ideeën opgehaald voor de herinrichting van het Marktplein. Vervolgens is een prijsvraag uitgeschreven om deze ideeën te vertalen in een ontwerp. Deze prijsvraag bestond uit drie rondes, waarbij de stemmen van de Edese bevolking bepalend waren. De bevolking van Ede heeft op deze manier haar eigen plein gekozen.
Versterking identiteit Ede
Vroeger had het centrum een groen en dorps karakter. Grote bomen en hagen waren overal aanwezig. Dit historische groene karakter vormt de inspiratie voor de vernieuwing van het Marktplein. Er zijn nieuwe, eigentijdse overtuinen met hagen en bomen geïntroduceerd. Deze verwijzen met hun lommerrijke karakter en hun recreatieve functie naar de overtuin van het voormalige hotel ‘Hof van Gelderland’.
De aangedragen ideeën vormen de basis
Met de beplanting van de overtuinen wordt de grote open ruimte van het marktplein afgebakend en worden kleinschalige ruimtes gecreëerd. Zowel op het plein als in de overtuinen is ruimte voor verschillende functies en activiteiten, zoals de markt, kleinschalige evenementen, terrassen en spelen. Daarbij worden veel van de door de Edese bevolking genoemde functies en activiteiten mogelijk. Door de tijd heen kan de invulling van de overtuinen veranderen en meebewegen met de wensen van de Edese bevolking.
Verankerd in centrum en omgeving
Met de overtuinen ontstaat een reeks van groene ruimtes: van de Veluwe via het Stadspark en het Oude Kerkplein naar het Marktplein. De groene overtuinen vormen een aanvulling op de gebouwde pleinwand aan de zuid- en oostzijde. Grote bomen zorgen voor een aangename ruimtewerking en introduceren een menselijke maat, zodat de ruimte prettig aanvoelt. De beplanting vermindert de wind, zo ontstaan beschutte, zonnige verblijfsplekken. De vele doorgangen tussen de overtuinen zorgen voor uitnodigende verbindingen tussen het Marktplein en de aangrenzende straten. Het Marktplein is een groen dorpsplein: een gezellige plek voor ontmoeting en activiteit.
Het ontwerp
De overtuinen liggen iets verhoogd en worden omringd door hagen. Zo voelen ze als een eigen plek, is er goed zicht op het plein en krijgen de bomen voldoende wortelruimte. De bomen staan precies op de kolommen van de parkeergarage, zodat de bestaande constructie ze kan dragen. De overtuinen openen zich naar het midden van het plein met hagen, plantenborders en lange zitranden. Vanaf deze zitranden is er fraai zicht op de andere overtuinen, het plein en de kerk. Op het plein zijn waterspuitertjes aangelegd, die vooral door kinderen veel gebruikt zullen gaan worden en daarmee zorgen voor extra levendigheid. De bestaande kiosken en een nieuwe kiosk, zijn meegenomen in het ontwerp van de overtuinen. Ze hebben beschutte terrassen gekregen die perfect op de zon liggen. De gevelverlichting van de bestaande bebouwing aan het Marktplein is gehandhaafd. De grote lichtmasten zijn minder fel gaan schijnen. De nieuwe bomen worden sfeervol aangelicht. Er zijn sfeerlichtjes in de pleinvloer bij de waterspuitertjes gemaakt, waarmee het plein ook ’s avonds gezellig aandoet.
Locatie centrum Ede
Ontwerpers Hilke Floris, Ronald Bron, Marike Oudijk, Jan Houweling
Partners SmitsRinsma
Opdrachtgever gemeente Ede
Omvang 6.800 m2
Jaar van ontwerp 2016 – 2018
Jaar van uitvoering 2018
Fotografie Pieter Kers
Dronefilm gemeente Ede
