Visie op ruimtelijke kwaliteit en hoofdstructuur deel Groene Hart gebaseerd op collectief beeld openheid en kwaliteit landelijk gebied
Bodegraven-Woerden Venster
Open Venster
Tussen Bodegraven en Woerden ligt een open gebied waar het noordelijke en het zuidelijke deel van het Groene Hart bij elkaar komen. Een oer Hollands landschap van groene graslanden met grazende koeien en schilderachtige wolkenluchten boven de lage horizon. Het Venster Bodegraven-Woerden is in het Uitvoeringsprogramma Groene Hart 2007-2013 benoemd als één van de iconen en belangrijke toegangspoort tot het Groene Hart.
Inspiratie voor realisatie
Iedereen beseft dat de openheid van het Venster waardevol is, maar tegelijkertijd is de druk uit de omgeving om allerlei plannen in het gebied te realiseren hoog. In workshops met vertegenwoordigers van alle publieke partijen is gewerkt aan een collectief beeld van de openheid en kwaliteit van het Venster. Dat proces resulteerde in het document ‘Inspiratie voor realisatie’. Samen met de uitvoeringsagenda is deze vastgesteld door de Stuurgroep Groene Hart. Het rapport vervangt niet de vele plannen, visies en beleidsdocumenten voor dit gebied, maar is veel meer een paraplu waaronder alle ruimtelijke ordeningsplannen krijgen en dat als vertrekpunt dient voor het ontwikkelen en realiseren van plannen.
Het collectieve panorama
De bonte collage die ontstond toen in een workshop aan alle partijen werd gevraagd hun beeld van het Venster aan de muur te hangen bevatte een veelheid aan verschillende elementen. Vervolgens werd aan alle partijen gevraagd om in hun eigen deel van de collage een onderscheid te maken tussen de primaire en de secundaire kwaliteiten van het gebied. De ‘primaire’ collage die toen ontstond toonde een eenduidig beeld van een open ruimte met koeien, boerderijen, sloten en recreanten. De kernkwaliteiten van het gebied.
Ruimtelijke hoofdlijn
Dat beeld is ruimtelijk vertaald naar een hoofdlijn in drie aspecten: Het Venster wordt gezien als een open gebied met veel ruimte; De Oude Rijn speelt in de zichtlijnen een belangrijke rol door openingen in de met groen omgeven cultuurhistorische bebouwingslinten langs de oevers; En de snelweg A12 omvormen van barrière tot schepper van mogelijkheden voor de versterking van het Venster.
Venster als geschakeerde openheid
De noord-zuid-gericht verkaveling bepaalt het beeld van het landschap. De wens dit te continueren, maar tevens de nuances en de schakering van de openheid verder te ontwikkelen maken het gebied interessant voor de gebruiker en de recreant. Weide en water zijn de leidende elementen in de ruimtelijke inrichting; natuur is gekoppeld aan het water en recreatie zorgt voor extra economisch draagvlak en daarmee het behoud van het gebied.
Lommerrijke doorzichten van de Oude Rijn
De Oude Rijnzone is een opvallend element in het Venster. Hier geen vlak, open polderlandschap, maar een bebouwd lint op een stroomrug. In deze zone past daarom een andere aanpak dan simpelweg streven naar openheid. Maatwerk is nodig om de kernkwaliteiten van dit gebied te behouden en te versterken. Daarbij richten we ons op twee elementen: verfraaiing van het lommerrijke aanzicht en behouden en versterken van de doorzichten die nu al aanwezig zijn.
De A12 van barrière tot toegangspoort
Op alle fronten manifesteert de snelweg zich meer dan wenselijk vanuit landschappelijk oogpunt. Hoogteligging, nauwe onderdoorgangen en een beplanting die de weg nog eens accentueert: het zijn elementen die in het Venster eigenlijk niet horen. Een set maatregelen zullen de overmatige dominantie van de snelweg verminderen en de A12 beter inpassen in het landschap. Bovendien biedt de snelweg een unieke kans: de A12 maakt het Venster uitermate goed geschikt als toegangspoort voor het Groene Hart. Onderdoorgangen verbreden om ruimte te bieden aan recreatieve routes, openheid vanaf de snelweg om het Venster maximaal te beleven en aansluiting van autoverkeer op het locale wegennet naar de randen verleggen.
Locatie gebied tussen Bodegraven en Woerden
Ontwerpers Remco Rolvink, Frits van Loon, Ronald Bron
Opdrachtgever Provincie Zuid-Holland voor Stuurgroep Groene Hart
Deelnemende overheden Provincie Zuid-Holland, Provincie Utrecht, Gemeente Bodegraven, Gemeente Woerden, Gemeente Reeuwijk (geconsulteerd), Ministerie van VROM, Ministerie van LNV, Ministerie van V&W, Hoogheemraadschap Rijnland, Hoogheemraadschap Stichtse Rijnlanden
Projectleiding Programmabureau Groene Hart
Omvang ca. 6 x 2 km
Jaar van ontwerp 2007 – 2008
